Fluoryzacja

Fluoryzacja – profilaktyka stomatologiczna

O fluorze słów kilka

Fluor jest pierwiastkiem chemicznym zaliczającym się do grupy niemetali. Jest to gaz o żółtozielonym zabarwieniu i zapachu podobnym do chloru. W czystej formie jest gazem o charakterze toksycznym. Jednakże z uwagi na swoją wysoką aktywność chemiczną, bardzo łatwo i szybko tworzy związki chemiczne praktycznie z wszystkimi pierwiastkami, więc w zasadzie nie występuje w postaci wolnej. Zastosowanie i znaczenie fluoru jest bardzo szerokie i obejmuje bardzo wiele dziedzin życia i nauki.

Pomimo potencjalnej toksyczności, fluor jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Szczególną rolę odgrywa w prawidłowym przebiegu procesu rozwoju kości oraz zębów. Jego działanie polega przede wszystkim na modyfikowanie kryształów hydroksyapatytu i przekształcanie ich we fluoroapatyt charakteryzujący się dużo większą trwałością i wytrzymałością. Dzięki tej modyfikacji, szkliwo zębowe jest dużo twardsze, trwalsze i odporniejsze na działanie różnych szkodliwych substancji oraz działania bakterii próchnicotwórczych rozwijających się w płytce nazębnej. Dzięki temu chroni przed powstawaniem próchnicy zębowej, a także wieloma innymi uszkodzeniami zębów.

Czym jest i na czym polega fluoryzacja?

Fluoryzacja zębów jest zabiegiem polegającym na dostarczeniu do szkliwa zębowego fluoru. Ma ona na celu jego wzmocnienie, co w rezultacie powoduje zwiększenie efektywności ochrony przed szkodliwymi czynnikami powodującymi próchnicę oraz wiele innych uszkodzeń zębów. Uważa się, że najskuteczniejszą formą fluoryzacji jest lakierowanie zębów specjalnym lakierem zawierającym fluor. Lakier pozostawiany jest przez pewien czas na powierzchni zębów.

Zabieg przeprowadzany jest w gabinecie stomatologicznym. Skuteczność tej metody szacuje się na około 40% zmniejszenie ryzyka wystąpienia próchnicy zębów. Powszechnie znanym sposobem fluoryzacji spotykanym często w szkołach jest tak zwana fluoryzacja szczoteczkowa. Polega ona na szczotkowanie zębów przy pomocy specjalnego płynu zawierającego fluor w niskim stężeniu, nanoszonego na szczoteczkę do zębów. Czynność ta powinna trwać kilka minut, a po jej zakończeniu nie należy płukać jamy ustnej.

Rodzaje fluoryzacji

Fluor może być dostarczany do organizmu zarówno drogą wewnętrzną jak i zewnętrzną.
W związku z powyższym kryterium wyróżnia się fluoryzację endogenną oraz egzogenną.

Fluoryzacja endogenna polega na dostarczaniu fluoru do organizmu od wewnątrz. Jest to metoda stosowana przede wszystkim u najmłodszych pacjentów. Fluor dostarczany jest do organizmu drogą doustną. Może być podawany zarówno w formie tabletek, jak i kropli lub roztworów do połykania.

Fluoryzacja egzogenna polega na dostarczaniu fluoru bezpośrednio na powierzchnię zębów. Istnieje kilka możliwości przeprowadzenia zabiegu. Jedną z metod, która charakteryzuje się wysoką skutecznością jest lakierowanie zębów. Ich powierzchnia pokrywana jest specjalnym lakierem, który jest pozostawiany przez kilka minut. Zabieg przeprowadzany jest w warunkach gabinetu stomatologicznego. Szacuje się, że zmniejsza ryzyko wystąpienia próchnicy nawet o 40%. Istotne jest, by przed zabiegiem dokładnie wyczyścić, opłukać i wysuszyć zęby. Aby utrzymać optymalny efekt, zalecane jest powtarzanie powyższej procedury co 3 do 6 miesięcy.

Innym sposobem przeprowadzenia fluoryzacji egzogennej jest tak zwana fluoryzacja kontaktowa. Polega ona na wcieraniu w powierzchnię zębów przez około jedną minutę specjalnego płynu zawierającego fluor. Dokonuje się tego za pomocą specjalnych wacików lub tamponów. W tej metodzie alternatywą jest zastosowanie specjalnego żelu fluoryzującego, nanoszonego za pomocą dedykowanych do tego łyżeczek stomatologicznych na powierzchnię łuków zębowych. Żel utrzymywany jest na zębach przez około pięć minut. Po przeprowadzeniu tego zabiegu należy powstrzymać się od spożywania pokarmów przez około dwie godziny.

Powszechnie znaną, stosowaną często w szkołach metodą fluoryzacji egzogennej jest fluoryzacja szczoteczkowa. Polega na szczotkowaniu zębów przez kilka minut z zastosowaniem specjalnego płynu zawierającego fluor nanoszonego na szczoteczkę do zębów. Istotny jest fakt, iż po zakończeniu szczotkowania, nie należy płukać jamy ustnej.

Ostatnią metodą fluoryzacji egzogennej, która charakteryzuje się największą skutecznością jest jonoforeza fluorkowa. Zmniejsza ona ryzyko wystąpienia próchnicy aż o 70%. Metoda ta polega na wprowadzaniu fluoru z wykorzystaniem prądu stałego o niewielkim natężeniu. Stomatolog nasącza watę lub gazem specjalnym płynem zawierającym fluor. Następnie jest ona nakładana na specjalną łyżeczkę i wprowadzana do jamy ustnej na czas czterech do sześciu minut.

Do kogo adresowana

Fluoryzacja zębów jest szczególnie ważna u dzieci i młodzieży do 14 roku życia. W tym czasie proces rozwoju zębów i kości jest szczególnie nasilony. Jednakże również osoby dorosłe mogą poddać się temu zabiegowi w gabinecie stomatologicznym. Podstawowym wskazaniem do fluoryzacji zębów jest profilaktyka próchnicy zarówno u dzieci jak i u dorosłych.

U dorosłych jest ona szczególnie wskazana, jeśli były u nich zastosowane uzupełnienia protetyczne, korony, czy także po leczeniu wypełnieniami stomatologicznymi. Ponadto zapobiegają one wystąpieniu próchnicy zębowej u osób stosujących aparaty zębowe, zarówno ruchome jak i stałe. Oprócz profilaktyki, fluoryzacja znajduje zastosowanie w leczeniu wczesnych etapów próchnicy zębów, poprzez pobudzanie procesów ich remineralizacji i odbudowy szkliwa. Jest ona również wskazana u osób, u których stwierdzono nadwrażliwość szyjek zębowych.

Zapytaj, co poleci Twój dentysta